Condoleren. Ik heb het altijd een weinig zeggend woord gevonden. Zelf gebruik ik het eigenlijk alleen als ik niet weet wat ik anders moet zeggen maar het voelt voor mij heel leeg en afstandelijk. Dus toen ik pasgeleden zelf gecondoleerd moest worden omdat een van mijn dierbaren was overleden zag ik wel op tegen de rij van ongeveer 400 mensen die langs zouden komen. Ondanks alle tranen en verdriet van de dagen ervoor had ik wel opgemerkt dat één ding mij erg bemoedigde: de kaarten waarop een herinnering over mijn dierbare stond. Die kon ik wel blijven lezen. Terwijl ik in de rij stond bij mijn familie moest ik steeds aan die kaarten denken. Dus elke keer dat de rij stagneerde en ik tegenover iemand stond die mij niet altijd helemaal bekend voorkwam vroeg ik: wat is uw herinnering aan mijn dierbare. Ik zag haast de opluchting op hun gezicht want de meeste van ons weten niet goed wat te zeggen. Met deze vraag konden deze lieve mensen wèl iets. En ik? Ik werd door alle lieve, mooie en waardevolle herinneringen die ik mocht horen, getroost in mijn verdriet. Ik was blij met zoveel herinneringen en wenste bijna dat de rij nog langer was geweest. Als ik zelf weer naar een begrafenis ga zal ik een herinnering klaar hebben die ik kan delen en ik hoop dat ik het woord gecondoleerd niet meer hoef te gebruiken want voor mij brengt het in ieder geval geen troost.
Mocht jij ook een dierbare hebben verloren, dan hoop ik dat je veel mensen om je heen hebt die hun herinneringen met jou zullen delen. En ik hoop dat je veel mensen hebt die de tijd nemen om naar jou verdriet te luisteren, keer en keer weer opnieuw. Mocht jìj niemand hebben om mee te praten dan kun je een afspraak maken voor een wandeling op de hei waarbij ik naar jou zal luisteren en je zal bijstaan door je te helpen je verdriet een plaats te geven in je leven.